Παρασκευή 20 Ιουλίου 2012
Πέμπτη 19 Ιουλίου 2012
"Το πείραμα του Μίλγκραμ"
Το πείραμα του Μίλγκραμ
"Μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να αρνηθούμε να υπακούσουμε στις «μικρές» και καθημερινές εντολές βίας -με τις οποίες οι περισσότεροι ασυνείδητα συμμορφωνόμαστε, μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να προβούμε σε μια γενικευμένη και μέχρι τέλους πολιτική, κοινωνική, καταναλωτική ανυπακοή, μόνο όταν μάθουμε να συμπεριφερόμαστε ως αυτεξούσιοι άνθρωποι και όχι ως ανεύθυνοι υπάλληλοι, μόνο τότε θα μπορέσουμε να γκρεμίσουμε τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού που μας θέλει υπάνθρωπους, υπάκουους και υπόδουλους."
Το πείραμα του Μίλγκραμ είναι ένα από τα πιο γνωστά αντιδεοντολογικά πειράματα της ψυχολογίας, ουσιαστικά μια «φάρσα» που ξεγύμνωσετην ανθρώπινη ψυχή.
Το 1961, ο είκοσι εφτάχρονος Στάνλει Μίλγκραμ, επίκουρος καθηγητής ψυχολογίαςστο Γέιλ, αποφάσισε να μελετήσει την υπακοή στην εξουσία.
Είχαν περάσει λίγα μόνο χρόνια από τα φρικτά εγκλήματα των Ναζί και γινόταν μιαπροσπάθεια κατανόησης της συμπεριφοράς των απλών στρατιωτών και αξιωματικών τωνSS, οι οποίοι είχαν εξολοθρεύσει εκατομμύρια αμάχων.
Η ευρέως αποδεκτή εξήγηση -πριν το πείραμα του Μίλγκραμ- ήταν η αυταρχική τευτονική διαπαιδαγώγηση και η καταπιεσμένη -κυρίως σεξουαλικά- παιδική ηλικίατων Γερμανών.
Όμως ο Μίλγκραμ ήταν κοινωνικός ψυχολόγος και πίστευε ότι αυτού του είδους ηυπακοή -που οδηγεί στο έγκλημα- δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο της προσωπικότητας, αλλά περισσότερο των πιεστικών συνθηκών.
Και το απέδειξε κάνοντας τη «φάρσα» του.
Είχαν περάσει λίγα μόνο χρόνια από τα φρικτά εγκλήματα των Ναζί και γινόταν μιαπροσπάθεια κατανόησης της συμπεριφοράς των απλών στρατιωτών και αξιωματικών τωνSS, οι οποίοι είχαν εξολοθρεύσει εκατομμύρια αμάχων.
Η ευρέως αποδεκτή εξήγηση -πριν το πείραμα του Μίλγκραμ- ήταν η αυταρχική τευτονική διαπαιδαγώγηση και η καταπιεσμένη -κυρίως σεξουαλικά- παιδική ηλικίατων Γερμανών.
Όμως ο Μίλγκραμ ήταν κοινωνικός ψυχολόγος και πίστευε ότι αυτού του είδους ηυπακοή -που οδηγεί στο έγκλημα- δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο της προσωπικότητας, αλλά περισσότερο των πιεστικών συνθηκών.
Και το απέδειξε κάνοντας τη «φάρσα» του.
Τα υποκείμενα του πειράματος ήταν εθελοντές, κυρίως φοιτητές, οι οποίοικαλούνταν έναντι αμοιβής να συμμετέχουν σε ένα ψυχολογικό πείραμα σχετικό με τημνήμη.
Χώριζε τους φοιτητές σε ζεύγη και -μετά από μιαεικονική κλήρωση- ο ένας έπαιρνε το ρόλο του «μαθητευομένου» και ο άλλος του«δασκάλου».
Ο έκπληκτος «μαθητευόμενος» δενόταν χειροπόδαρα σε μια ηλεκτρική καρέκλα και του περνούσαν ηλεκτρόδια σε όλο το σώμα. Έπειτα του έδιναν να μάθει δέκα ζεύγη λέξεων.
Ο «δάσκαλος», από την άλλη, καθόταν μπροστά σε μια κονσόλα ηλεκτρικής γεννήτριας. Μπροστά του δέκα κουμπιά με ενδείξεις: «15 βολτ, 30 βολτ, 50 βολτκλπ.» Το τελευταίο κουμπί έγραφε: «450 βολτ. Προσοχή! Κίνδυνος!»
Πίσω από το «δάσκαλο» στεκόταν ο πειραματιστής, ο υπεύθυνος του πειράματος.
Χώριζε τους φοιτητές σε ζεύγη και -μετά από μιαεικονική κλήρωση- ο ένας έπαιρνε το ρόλο του «μαθητευομένου» και ο άλλος του«δασκάλου».
Ο έκπληκτος «μαθητευόμενος» δενόταν χειροπόδαρα σε μια ηλεκτρική καρέκλα και του περνούσαν ηλεκτρόδια σε όλο το σώμα. Έπειτα του έδιναν να μάθει δέκα ζεύγη λέξεων.
Ο «δάσκαλος», από την άλλη, καθόταν μπροστά σε μια κονσόλα ηλεκτρικής γεννήτριας. Μπροστά του δέκα κουμπιά με ενδείξεις: «15 βολτ, 30 βολτ, 50 βολτκλπ.» Το τελευταίο κουμπί έγραφε: «450 βολτ. Προσοχή! Κίνδυνος!»
Πίσω από το «δάσκαλο» στεκόταν ο πειραματιστής, ο υπεύθυνος του πειράματος.
(Και περνάμε σε ενεστώτα για να γίνουμε μέτοχοι της στιγμής.)
«Θα λέτε την πρώτη λέξη από τα ζεύγη στο μαθητευόμενο. Αν κάνει λάθος θα σηκώσετε το πρώτο μοχλό και θα υποστεί ένα ηλεκτροσόκ 15 βολτ. Σε κάθε λάθος θασηκώνετε τον αμέσως επόμενο μοχλό», λέει ο πειραματιστής και ο «δάσκαλος» αισθάνεται ήδη καλά που δεν του έτυχε στην κλήρωση ο άλλος ρόλος.
«Θα λέτε την πρώτη λέξη από τα ζεύγη στο μαθητευόμενο. Αν κάνει λάθος θα σηκώσετε το πρώτο μοχλό και θα υποστεί ένα ηλεκτροσόκ 15 βολτ. Σε κάθε λάθος θασηκώνετε τον αμέσως επόμενο μοχλό», λέει ο πειραματιστής και ο «δάσκαλος» αισθάνεται ήδη καλά που δεν του έτυχε στην κλήρωση ο άλλος ρόλος.
Το πείραμα ξεκινάει. Ο «δάσκαλος» λέει τις λέξεις από το μικρόφωνο. Ο«μαθητευόμενος», ήδη τρομαγμένος, απαντάει σωστά, αλλά όχι για πολύ.
Μόλις κάνει το πρώτο λάθος ο «δάσκαλος» γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή.Εκείνος του λέει να προχωρήσει στο πρώτο ηλεκτροσόκ. Ο «δάσκαλος» υπακούει.
15 βολτ δεν είναι πολλά, αλλά ο «μαθητευόμενος» έχει αλλάξει ήδη γνώμη. Παρ’όλα αυτά απαντάει σωστά σε άλλη μια ερώτηση, αλλά στο επόμενο λάθος δέχεται 30βολτ.
«Αφήστε να φύγω», λέει ο «μαθητευόμενος» που δεν μπορεί να λυθεί. «Δε θέλω νασυμμετάσχω σε αυτό το πείραμα.»
Ο «δάσκαλος» κοιτάει τον πειραματιστή. Εκείνος του κάνει νόημα να συνεχίσει.
Τα βολτ αυξάνονται και τώρα πια ο πόνος είναιεμφανής στο πρόσωπο του «μαθητευόμενου», που εκλιπαρεί να τον αφήσουν ελεύθερο.
Στα 200 βολτ ταρακουνιέται ολόκληρος. Ο «δάσκαλος» πριν κάθε ηλεκτροσόκ γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή. Εκείνος, με σταθερή φωνή, του λέει ότι το πείραμαπρέπει να συνεχιστεί.
Ο «δάσκαλος» συνεχίζει να βασανίζει έναν άγνωστο, έναν απλό φοιτητή που κλαίει, ζητάει τη βοήθεια του Θεού και παρακαλεί να τον λυπηθούν. Δεν μπορεί πια να απαντήσει στις ερωτήσεις, αλλά ο πειραματιστής λέει στο «δάσκαλο»:
«Τη σιωπή την εκλαμβάνουμε ως αποτυχημένη απάντηση και συνεχίζουμε με τηντιμωρία.»
Στα 345 βολτ ο «μαθητευόμενος» τραντάζεται ολόκληρος, ουρλιάζει και χάνει τιςαισθήσεις του.
Ο «δάσκαλος», ιδρωμένος και με τα χέρια του να τρέμουν, κοιτάει τονπειραματιστή.
«Μην ανησυχείτε», λέει εκείνος, «το πείραμα είναι απολύτως ελεγχόμενο…Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»
«Μα είναι λιπόθυμος», λέει ο «δάσκαλος».
«Δεν έχει καμιά σημασία. Το πείραμα πρέπει να ολοκληρωθεί. Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»
Μόλις κάνει το πρώτο λάθος ο «δάσκαλος» γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή.Εκείνος του λέει να προχωρήσει στο πρώτο ηλεκτροσόκ. Ο «δάσκαλος» υπακούει.
15 βολτ δεν είναι πολλά, αλλά ο «μαθητευόμενος» έχει αλλάξει ήδη γνώμη. Παρ’όλα αυτά απαντάει σωστά σε άλλη μια ερώτηση, αλλά στο επόμενο λάθος δέχεται 30βολτ.
«Αφήστε να φύγω», λέει ο «μαθητευόμενος» που δεν μπορεί να λυθεί. «Δε θέλω νασυμμετάσχω σε αυτό το πείραμα.»
Ο «δάσκαλος» κοιτάει τον πειραματιστή. Εκείνος του κάνει νόημα να συνεχίσει.
Τα βολτ αυξάνονται και τώρα πια ο πόνος είναιεμφανής στο πρόσωπο του «μαθητευόμενου», που εκλιπαρεί να τον αφήσουν ελεύθερο.
Στα 200 βολτ ταρακουνιέται ολόκληρος. Ο «δάσκαλος» πριν κάθε ηλεκτροσόκ γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή. Εκείνος, με σταθερή φωνή, του λέει ότι το πείραμαπρέπει να συνεχιστεί.
Ο «δάσκαλος» συνεχίζει να βασανίζει έναν άγνωστο, έναν απλό φοιτητή που κλαίει, ζητάει τη βοήθεια του Θεού και παρακαλεί να τον λυπηθούν. Δεν μπορεί πια να απαντήσει στις ερωτήσεις, αλλά ο πειραματιστής λέει στο «δάσκαλο»:
«Τη σιωπή την εκλαμβάνουμε ως αποτυχημένη απάντηση και συνεχίζουμε με τηντιμωρία.»
Στα 345 βολτ ο «μαθητευόμενος» τραντάζεται ολόκληρος, ουρλιάζει και χάνει τιςαισθήσεις του.
Ο «δάσκαλος», ιδρωμένος και με τα χέρια του να τρέμουν, κοιτάει τονπειραματιστή.
«Μην ανησυχείτε», λέει εκείνος, «το πείραμα είναι απολύτως ελεγχόμενο…Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»
«Μα είναι λιπόθυμος», λέει ο «δάσκαλος».
«Δεν έχει καμιά σημασία. Το πείραμα πρέπει να ολοκληρωθεί. Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»
Πόσοι από τους εθελοντές έφτασαν ως τον τελευταίο μοχλό;
Πριν ξεκινήσει το πείραμα του ο Μίλγκραμ είχε κάνει μια «δημοσκόπηση» ανάμεσα στους ψυχιάτρους και στους ψυχολόγους, ρωτώντας ‘τους τι ποσοστό των εθελοντών θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό.
Σχεδόν όλοι απάντησαν ότι κανείς δε θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό, πέρα ίσως από κάποια άτομα με κρυπτοσαδιστικές τάσεις, καθαρά παθολογικές.
Δυστυχώς έκαναν λάθος.
Σχεδόν όλοι απάντησαν ότι κανείς δε θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό, πέρα ίσως από κάποια άτομα με κρυπτοσαδιστικές τάσεις, καθαρά παθολογικές.
Δυστυχώς έκαναν λάθος.
Μόλις το 5% των «δασκάλων» αρνήθηκαν εξ’ αρχής να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο πείραμα και αποχώρησαν -συνήθως βρίζοντας τον πειραματιστή.
Το υπόλοιπο 95% προχώρησε πολύ το πείραμα, πάνω από τα 150 βολτ.
Και το 65%… Έφτασε μέχρι τον τελευταίο μοχλό, τα πιθανότατα θανατηφόρα 450βολτ!
Το υπόλοιπο 95% προχώρησε πολύ το πείραμα, πάνω από τα 150 βολτ.
Και το 65%… Έφτασε μέχρι τον τελευταίο μοχλό, τα πιθανότατα θανατηφόρα 450βολτ!
Που έγκειται η φάρσα;
Ο «μαθητευόμενος» δεν ήταν φοιτητής, αλλά ηθοποιός, που είχε προσληφθεί από τον Μίλγκραμ για αυτόν ακριβώς το «ρόλο».
Δεν υπήρχε ηλεκτρισμός ούτε ηλεκτροσόκ. Ο ηθοποιός υποκρινόταν.
Το μοναδικό πειραματόζωο ήταν ο «δάσκαλος».
Ο «μαθητευόμενος» δεν ήταν φοιτητής, αλλά ηθοποιός, που είχε προσληφθεί από τον Μίλγκραμ για αυτόν ακριβώς το «ρόλο».
Δεν υπήρχε ηλεκτρισμός ούτε ηλεκτροσόκ. Ο ηθοποιός υποκρινόταν.
Το μοναδικό πειραματόζωο ήταν ο «δάσκαλος».
Όμως τα αποτελέσματα ήταν αληθινά: Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων θα υπακούσει και θα βασανίσει -ίσως και θα σκοτώσει- έναν άγνωστο του, αρκεί να δέχεται εντολές από κάποιον με κύρος (στην προκειμένη περίπτωση επιστημονικό) και ταυτόχρονα να αισθάνεται ότι δεν τον βαρύνει η ευθύνη για ό,τι συμβεί -αφού εκείνος «απλά ακολουθούσε τις διαταγές».
Και φυσικά οι περισσότεροι από εμάς θα σκεφτούν όταν μάθουν για αυτό τοπείραμα: «Εγώ αποκλείεται να έφτανα ως τον τελευταίο μοχλό.»
Όμως δείτε τι συμβαίνει στην κοινωνία μας, κάθε μέρα.
Ο υπάλληλος της ΔΕΗ που δέχεται να κόψει το ρεύμα από έναν άνεργο ή άπορο, ξέρονταςότι έτσι τον ταπεινώνει, τον υποβάλει σε ένα διαρκές βασανιστήριο και πιθανότατα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του, ανήκει στο 65% του τελευταίου μοχλού.Και δεν είναι καθόλου κρυπτοσαδιστής. Απλά ακολουθάει τις εντολές που του έδωσαν.
Ο υπάλληλος του σούπερ-μάρκετ που σου δίνει το χαλασμένο ψάρι και σε διαβεβαιώνει ότι είναι φρέσκο (μιλώ εξ’ιδίας πείρας, ως αγοραστής) δε σε μισεί, παρότι γνωρίζει ότι μπορεί να πάθεις και δηλητηρίαση. Απλώς ακολουθάει εντολές.
Ο υπάλληλος της ΔΕΗ που δέχεται να κόψει το ρεύμα από έναν άνεργο ή άπορο, ξέρονταςότι έτσι τον ταπεινώνει, τον υποβάλει σε ένα διαρκές βασανιστήριο και πιθανότατα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του, ανήκει στο 65% του τελευταίου μοχλού.Και δεν είναι καθόλου κρυπτοσαδιστής. Απλά ακολουθάει τις εντολές που του έδωσαν.
Ο υπάλληλος του σούπερ-μάρκετ που σου δίνει το χαλασμένο ψάρι και σε διαβεβαιώνει ότι είναι φρέσκο (μιλώ εξ’ιδίας πείρας, ως αγοραστής) δε σε μισεί, παρότι γνωρίζει ότι μπορεί να πάθεις και δηλητηρίαση. Απλώς ακολουθάει εντολές.
Ο αστυνομικός ο οποίος ραντίζει με χημικά τους διαδηλωτές δεν είναι κρυπτοσαδιστής -αν και πολλοί θα διαφωνήσουν στο συγκεκριμένο παράδειγμα. Απλώς κάνει τη δουλειά του.
Ο υπάλληλος της εφορίας ή της τράπεζας που υπογράφει την κατάσχεση κάποιου σπιτιού για 1.000 ευρώ χρέος, θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό στο πείραμα. Γιατί υπακούει.
Ο πολιτικός που υπογράφει το μνημόνιο το οποίο οδηγεί ένα ολόκληρο έθνος στην εξαθλίωση του νεοφιλελευθερισμού θα έφτανε μέχρι τον τελευταίο μοχλό. Και αυτός υπακούει, σε εντολές πολύ πιο ισχυρές από εκείνες του πειραματιστή με την άσπρη φόρμα.
Αν όμως δούμε το πείραμα του Μίλγκραμ από την ανθρωπιστική-ηθική του πλευρά(από την πλευρά του 5% που αρνήθηκε να υπακούσει) θα καταλάβουμε ότι κανένας δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Αν σε διατάζουν να κάνεις κάτι που προκαλεί κακό στον άλλον, στο συμπολίτη σου, σε έναν μετανάστη, σε έναν άνθρωπο (ή σε ένα ζώο, αλλά αυτό περιπλέκει πολύ τα πράγματα, εφόσον συνεχίζουμε να τρώμε κρέας), πρέπει να αρνηθείς να υπακούσεις. Ακόμα κι αν χάσεις το μπόνους παραγωγικότητας, την προαγωγή, την επανεκλογή, τη δουλειά σου.
Μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να αρνηθούμε να υπακούσουμε στις «μικρές» και καθημερινές εντολές βίας -με τις οποίες οι περισσότεροι ασυνείδητα συμμορφωνόμαστε, μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να προβούμε σε μια γενικευμένη και μέχρι τέλους πολιτική, κοινωνική, καταναλωτική ανυπακοή, μόνο όταν μάθουμε να συμπεριφερόμαστε ως αυτεξούσιοι άνθρωποι και όχιως ανεύθυνοι υπάλληλοι, μόνο τότε θα μπορέσουμε να γκρεμίσουμε τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού που μας θέλει υπάνθρωπους, υπάκουους και υπόδουλους.
Μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να αρνηθούμε να υπακούσουμε στις «μικρές» και καθημερινές εντολές βίας -με τις οποίες οι περισσότεροι ασυνείδητα συμμορφωνόμαστε, μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να προβούμε σε μια γενικευμένη και μέχρι τέλους πολιτική, κοινωνική, καταναλωτική ανυπακοή, μόνο όταν μάθουμε να συμπεριφερόμαστε ως αυτεξούσιοι άνθρωποι και όχιως ανεύθυνοι υπάλληλοι, μόνο τότε θα μπορέσουμε να γκρεμίσουμε τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού που μας θέλει υπάνθρωπους, υπάκουους και υπόδουλους.
Και μια τελευταία παρατήρηση:
Τα υποκείμενα του πειράματος του Μίλγκραμ, οι εθελοντές φοιτητές, μάθαιναν από εκείνον ποιος ήταν ο στόχος του πειράματος. Μάθαιναν ότι ο «μαθητευόμενος» ήταν ηθοποιός και ότι δεν είχε ποτέ υποστεί ηλεκτροσόκ.
Ο Μίλγκραμ το έκανε αυτό για να τους ανακουφίσει, αλλά πέτυχε το ακριβώς αντίθετο.
Αυτοί οι άνθρωποι, ειδικά το 65% που είχε φτάσει ως τον τελευταίο μοχλό,πέρασαν την υπόλοιπη ζωή τους κυνηγημένοι από τις Ερινύες της πράξης τους. Γιατί συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν τόσο αθώοι και τόσο «καλοί» όσο ήθελαν να πιστεύουν για τον εαυτό τους.
Τα υποκείμενα του πειράματος του Μίλγκραμ, οι εθελοντές φοιτητές, μάθαιναν από εκείνον ποιος ήταν ο στόχος του πειράματος. Μάθαιναν ότι ο «μαθητευόμενος» ήταν ηθοποιός και ότι δεν είχε ποτέ υποστεί ηλεκτροσόκ.
Ο Μίλγκραμ το έκανε αυτό για να τους ανακουφίσει, αλλά πέτυχε το ακριβώς αντίθετο.
Αυτοί οι άνθρωποι, ειδικά το 65% που είχε φτάσει ως τον τελευταίο μοχλό,πέρασαν την υπόλοιπη ζωή τους κυνηγημένοι από τις Ερινύες της πράξης τους. Γιατί συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν τόσο αθώοι και τόσο «καλοί» όσο ήθελαν να πιστεύουν για τον εαυτό τους.
[Αναδημοσίευση απο Athens Indymedia]
Τρίτη 17 Ιουλίου 2012
Δείτε τα ένσημα σας στο ΙΚΑ μέσω Internet !
Δείτε τα ένσημα σας στο ΙΚΑ μέσω Internet
Ηλεκτρονική υπηρεσία Ermis…
Μέσω της ιστοσελίδας www.ermis.gov.gr, έχετε τη δυνατότητα να δείτε αλλά και να εκτυπώσετε την καρτέλα των ενσήμων σας στο…
ΙΚΑ.
ΙΚΑ.
Μέσω αυτής της υπηρεσίας οι πολίτες είναι σε θέση να εκδώσουν on-line και τυπώσουν απόσπασμα ατομικού λογαριασμού ΙΚΑ για τα έτη 2002 έως και σήμερα.
Για να χρησιμοποιήσετε την Ηλεκτρονική Υπηρεσία, θα πρέπει πρώτα να εγγραφείτε και να συνδεθείτε στο site, δίνοντας όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης.
Επισκέπτεστε ένα Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών και πιστοποιείτε την εγγραφή σας προσκομίζοντας:
Η διαδικασία αυτή γίνεται μόνο μία φορά και σας επιτρέπει πρόσβαση στην καρτέλα των ενσήμων σας ανά πάσα στιγμή και για κάθε χρήση.
Για να χρησιμοποιήσετε την Ηλεκτρονική Υπηρεσία, θα πρέπει πρώτα να εγγραφείτε και να συνδεθείτε στο site, δίνοντας όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης.
Επισκέπτεστε ένα Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών και πιστοποιείτε την εγγραφή σας προσκομίζοντας:
- Νέα Άδεια Οδήγησης ή Δελτίο Αστυνομικής Ταυτότητας ή Διαβατήριο
- Το όνομα χρήστη (username) που εισάγατε στο ermis.gov.gr
- Το βιβλιάριο υγείας σας ή ένα απόσπασμα ατομικού λογαριασμού ασφάλισης
Η διαδικασία αυτή γίνεται μόνο μία φορά και σας επιτρέπει πρόσβαση στην καρτέλα των ενσήμων σας ανά πάσα στιγμή και για κάθε χρήση.
Πηγή Nyxteridas... divina melodia.
Λίγα λόγια για την "Lady Day"...
από τη Nadia Denelava
Η ενασχόλησή της με το τραγούδι ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1930, τραγουδώντας σε μικρούς χώρους του Μπρούκλιν. Ο μουσικός παραγωγός και κυνηγός ταλέντων John Hamond ήταν ο πρώτος που διέκρινε τις δυνατότητές της και οργάνωσε τις πρώτες ηχογραφήσεις της, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τον Benny Goodman. Από το 1935 ηχογραφούσε συστηματικά, αποκτώντας σταδιακά ένα ευρύτερο ακροατήριο. Υπήρξε από τις πρώτες Αφροαμερικανίδες τραγουδίστριες που συμμετείχαν σε ορχήστρα λευκών, συνεργαζόμενη με τον Artie Shaw το 1938, και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940 αποτελούσε μία από τις δημοφιλέστερες τραγουδίστριες.
Η Billie Holiday, η Lady Day, όπως την είχε ονομάσει ο
συνεργάτης της Lester Young, είναι το
φωνητικό πρότυπο όλων των τραγουδιστριών της jazz και της pop, χάρη στη
μοναδική εκφραστικότητα της φωνής της και στον ιδιαίτερο τρόπο της να αρθρώνει
τις λέξεις, ήταν η πρώτη τραγουδίστρια
της jazz η οποία κατάφερε να κάνει
δημοφιλή τα "δύσκολα" blues, όπως το "Strange Fruit". Το
άλμπουμ "Lady In Satin" είναι το προτελευταίο άλμπουμ, που ηχογράφησε
η Billie Holiday το 1958, με την ορχήστρα του Ray Ellis.
Γεννήθηκε στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ και μεγάλωσε στην πόλη της Βαλτιμόρης. Σε
επίσημα έγγραφα εμφανίζεται με μία πληθώρα παραλλαγών του πραγματικού ονόματός
της. Ήταν γνωστή κυρίως ως Eleanora Fagan, σύμφωνα με το
επώνυμο της μητέρας της, ωστόσο σε νοσοκομειακά έγγραφα αναφέρεται ως Eleanor
Harris (ή Elinore στο πιστοποιητικό γέννησής της). Σε
παιδική ηλικία απέκτησε το παρωνύμιοBillie, ενώ βαπτίστηκε με
το όνομα Eleanor Gough. Παράλληλα ήταν γνωστή ως Madge.
Σε εφηβική ηλικία άρχισε να κάνει συστηματική χρήση του ονόματοςBillie,
πιθανώς λόγω της εκτίμησης που έτρεφε για την ηθοποιό του βωβού κινηματογράφου
Billie Dove, ενώ αργότερα υιοθέτησε το επώνυμο του πατέρα της, ελαφρά
παραλλαγμένο από Halliday σε Holiday, με το
οποίο ξεκίνησε την επαγγελματική σταδιοδρομία της στο τραγούδι.Η ενασχόλησή της με το τραγούδι ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1930, τραγουδώντας σε μικρούς χώρους του Μπρούκλιν. Ο μουσικός παραγωγός και κυνηγός ταλέντων John Hamond ήταν ο πρώτος που διέκρινε τις δυνατότητές της και οργάνωσε τις πρώτες ηχογραφήσεις της, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τον Benny Goodman. Από το 1935 ηχογραφούσε συστηματικά, αποκτώντας σταδιακά ένα ευρύτερο ακροατήριο. Υπήρξε από τις πρώτες Αφροαμερικανίδες τραγουδίστριες που συμμετείχαν σε ορχήστρα λευκών, συνεργαζόμενη με τον Artie Shaw το 1938, και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940 αποτελούσε μία από τις δημοφιλέστερες τραγουδίστριες.
Τα επόμενα
χρόνια τραγούδησε πολλά κομμάτια για θυελλώδεις ερωτικές σχέσεις όπως τα "T'ain't Nobody's Business If I Do" and
"My Man", που μάλιστα εικάζεται ότι
αφορούσαν κατα κύριο λόγο προσωπικά της βιώματα, αφού όλες της οι σχέσεις ήταν
συνήθως καταστροφικές και βίαιες. Παντρεύτηκε το 1941 και παρέα με την εξάρτηση
της από το αλκοόλ πρόσθεσε και αυτή του καπνίσματος όπιου, κάτι που συνήθιζε να
κάνει ο σύζυγος της James Monroe. O γάμος της δεν κράτησε για πολύ αφού
και εδώ, δέχθηκε επανειλημμένα κακοποίηση. Την ίδια χρονιά έκανε ένα μεγάλο hit
με το "God Bless the Child"
ενώ υπέγραψε με την Decca Records ( 1944). Το 1945 και πάλι σημειώνει μεγάλη
επιτυχία με το "Lover Man" ενώ
συνάπτει σχέσεις ταυτόχρονα με τον τρομπετίστα Joe Guy.
Παρέα με τον
Joe ξεκίνησε την χρήση της ηρωίνης και έτσι πρόσθεσε μια ακόμα κακή συνήθεια, σίγουρα πιο επικίνδυνη απο τις
παλαιότερες. Ο θάνατος της μητέρας της στα τέλη του 1945 την έριξε βαθιά στον
κόσμο των εξαρτήσεων, εκεί κάπου ανάμεσα στην ηρωίνη και στο αλκοόλ αφού ένιωθε
ότι ξεγελούσε έτσι τον πόνο της.
Το
αξιοσημείωτο είναι ότι παρόλα τα πολύ σοβαρά προσωπικά της προβλήματα, η Billie
Holiday συνέχιζε να είναι μια πρώτου βεληνεκούς σούπερ σταρ για τον κόσμο της
Jazz αλλά και γενικότερα της μουσικής σκηνής. Εμφανίστηκε παρέα με τον Louis
Armstrong, το είδωλο της όπως είχε παραδεχτεί, στο φίλμ New Orleans,
το 1947 και εκεί κάπου, προς τα τέλη της ίδιας χρονιάς, η εξάρτησή της από την
ηρωίνη την καθήλωσε για πρώτη φορά και καλλιτεχνικά, αφού συνελήφθη για κατοχή
και δέχτηκε ποινή κάθειρξης ενός έτους. Κάπως έτσι βρέθηκε σε κλινική
απεξάρτησης και στην οποία παρέμεινε για έναν χρόνο.
Βγαίνοντας
από την κλινική βρέθηκε αντιμέτωπη με νέα προβλήματα. Το βαρύ ιστορικό της δεν
της επέτρεπε να έχει άδεια για να μπορεί πλέον να τραγουδήσει σε κλαμπ, παρόλα
αυτά κάτω από ειδικές συνθήκες και νομικά παραθυράκια μπορούσε να τραγουδήσει
υπό προϋποθέσεις. Το εντυπωσιακό ήταν η Sold out εμφάνιση της στο Carnegie
Hall, όχι πολύ αργότερα από την επανένταξη της στον μουσικό στίβο. Η νέα
γνωριμία της με τον John Levy (ιδιοκτήτη μπαρ της Ν.Υ) ήταν το σπρώξιμο
που χρειαζόταν για να βρεθεί να παίζει στο Ebony club της Νέας Υόρκης. Ο
John έγινε αυτόματα ένας ακόμα άντρας που εκμεταλλεύτηκε την Billie κρατώντας
πιστά την παράδοση των κακών επιλογών της για συντρόφους. Κάπου τότε συνελήφθη
και πάλι για κατοχή ναρκωτικών αλλά αυτή την φορά περιέργος αθωώθηκε.
Το 1952
άρχισε να ηχογραφεί για τον Norman Granz, ιδιοκτήτη πολυάριθμων μικρών
Jazz εταιρειών, ενώ το 1954 πραγματοποίησε μια επικών διαστάσεων επιτυχημένη
τουρνέ στην Ευρώπη.
Το 1956 απασχόλησε το κοινό με τη
απόφαση της να ξεκινήσει την βιογραφία της Lady Sings the Blues (1956)
με την βοήθεια του William Dufty. Παρόλο που θεωρητικά συμμετείχε η ίδια
ενεργά σε αυτή της την βιογραφία ήταν σε πολύ κακή κατάσταση εκείνη την
περίοδο, οπότε τελικά ενδέχεται να υπάρχουν αρκετές ανακρίβειες! Όπως η ίδια
δήλωσε δεν διάβασε ποτέ το βιβλίο αυτό μετά την ολοκλήρωση του.
Το 1958
ηχογράφησε το Lady in Satin με την ορχήστρα του Ray Ellis,
δίσκος αναφορά για μια φωνή άκρως κακοποιημένη από τις καταχρήσεις και όμως
τόσο βαθιά συναισθηματική ενώ στις 25 Μαίου του 1959 πραγματοποίησε την
τελευταία της εμφάνιση στην Νέα Υόρκη. Όχι πολύ αργότερα απο αυτή της την
εμφάνιση βρέθηκε στο νοσοκομείο με επιπλοκές σε καρδιά και συκώτι. Στις 17 Ιουλίου του 1959 πέθανε από επιπλοκές
που δημιούργησαν αλκοόλ και ηρωίνη στο συκώτι. Περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι
βρέθηκαν στην κηδεία της, ανάμεσα της, μύθοι της ιστορίας της Jazz όπως οι Benny
Goodman, Gene Krupa, Tony Scott, Buddy Rogers και John Hammond.
Αλλά ,το
σημαντικό είναι ότι με
την βαθιά ,βραχνή , απέραντη ,
μελαγχολική φωνή της θα
είναι πάντα
σύμβολο για εκείνους
που τολμούν ν’αγαπούν , βίωσε τα πάντα επιβεβαιώνοντας το «
ζήν επικινδύνως» και έφυγε… Η ζεστασιά
της φωνής της θα μας
θυμίζει πάντα ιστορίες
πόνου, θλίψης ,απόγνωσης –μια γυναίκα που αγάπησε και αγαπήθηκε
πολύ- η κυρία των blues.
Δευτέρα 16 Ιουλίου 2012
Διευκρινίσεις σχετικά με τη συναυλία στήριξης των αστέγων !
Mε αφορμή έναν δημόσιο διάλογο στο facebook σε σχέση με την Συναυλία την Παρασκευή 13/7 στο Bolivar, για την στήριξη της Μ.Κ.Ο. «ΚΛΙΜΑΚΑΣ» στο κοινωνικό της έργο, όπου υπήρξαν παράπονα για την διοργάνωση,
θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι η δική μας εμπλοκή αφορούσε αποκλειστικά και μόνο την αφιλοκερδή συμμετοχή των συνεργατών μας
Γιώργου Ρους, Πέτρου Θεοτοκάτου και Dilemma και την δική μας δωρεάν προσφορά προβολής της εκδήλωσης, συμπληρωματικά με το promotion των διοργανωτών και της Κλίμακας .
Δεν γνωρίζουμε επακριβώς τους λόγους της καθυστέρησης έναρξης της συναυλίας, ούτε τι ακολούθησε μετά το σετ του
Νίκου Μαϊντά, γιατί έφυγαν όλοι οι συνεργάτες της Musicom από το χώρο .
Όμως αναγνωρίζουμε στους διοργανωτές καλή πρόθεση σε σχέση με τον σκοπό , δεν κρίνουμε την διοργάνωση
με επαγγελματικά κριτήρια, γιατί όντως υπήρξαν λάθη απειρίας, αφού δεν διοργανώθηκε από επαγγελματίες του χώρου.
Παρ’ όλα αυτά, είναι μάλλον συνηθισμένο σε διοργανώσεις με τόσα πολλά σχήματα, να υπάρχουν καθυστερήσεις…
Και μην ξεχνάτε, σε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, το σημαντικότερο είναι ο κοινωνικός χαρακτήρας της εκδήλωσης, το μήνυμα που περνάμε και η βοήθεια και η υποστήριξη που μπορούμε να δώσουμε σε αυτούς που μας έχουν πραγματικά ανάγκη...
Φιλικά,
για τη Musicom,
Δέσποινα Γρίβα
θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι η δική μας εμπλοκή αφορούσε αποκλειστικά και μόνο την αφιλοκερδή συμμετοχή των συνεργατών μας
Γιώργου Ρους, Πέτρου Θεοτοκάτου και Dilemma και την δική μας δωρεάν προσφορά προβολής της εκδήλωσης, συμπληρωματικά με το promotion των διοργανωτών και της Κλίμακας .
Δεν γνωρίζουμε επακριβώς τους λόγους της καθυστέρησης έναρξης της συναυλίας, ούτε τι ακολούθησε μετά το σετ του
Νίκου Μαϊντά, γιατί έφυγαν όλοι οι συνεργάτες της Musicom από το χώρο .
Όμως αναγνωρίζουμε στους διοργανωτές καλή πρόθεση σε σχέση με τον σκοπό , δεν κρίνουμε την διοργάνωση
με επαγγελματικά κριτήρια, γιατί όντως υπήρξαν λάθη απειρίας, αφού δεν διοργανώθηκε από επαγγελματίες του χώρου.
Παρ’ όλα αυτά, είναι μάλλον συνηθισμένο σε διοργανώσεις με τόσα πολλά σχήματα, να υπάρχουν καθυστερήσεις…
Και μην ξεχνάτε, σε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, το σημαντικότερο είναι ο κοινωνικός χαρακτήρας της εκδήλωσης, το μήνυμα που περνάμε και η βοήθεια και η υποστήριξη που μπορούμε να δώσουμε σε αυτούς που μας έχουν πραγματικά ανάγκη...
Φιλικά,
για τη Musicom,
Δέσποινα Γρίβα
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)